مقاله دانشجویی
بازاریابی شبکه ایی چه میگوید؟
بازاریابی شبکه ایی جز در سایهی زیان دیدن کسانی برای سود بردن کسانی دیگر رشد نمیکند, خواه این رشد متوقف شود یا همچنان ادامه پیدا کند در تمامی اوضاع و شرایط سطوح پایینی زیانمند می شوند بدون وجود آنها نمیتوان حق دلالی خیالی را به سطوح بالایی داد .
به گزارش گولان سقز، عبدالباسط رستمی دانشجوی کارشناسی مدیریت دانشگاه کردستان در مقاله ای به آسیب های بازاریابی شبکه ای پرداخته که متن کامل این مقاله در زیر آمده است:
بازاریابی شبکه ای امروزه بحث محافل کسب و کار شده و طرفداران و مخالفان سرسختی پیدا کرده و هرکدام برای تأیید و یا رد آن دلایلی را مطرح کردهاند، نکته ایی که قابل توجه است قدرت تبلیغات این شرکت هاست که از مجلات معتبر تا رسانه ملی را در دست خود گرفته و منجر به ایجاد سیستم تک صدایی درجامعه شده است و مزایای این شرکتها را پررنگ تر جلوه داده است, لذا در این مقاله به بررسی نقاط ضعف و چالشهای پیشرو این نوع بازاریابی میپردازیم .چراکه نگارنده این سطور از مخالفان این نوع بازاریابی است و با هدف دیدی انتقادی سعی در به چالش کشیدن آن دارد, ذکر این نکته مفید است که در این مقاله حدالامکان از بیان نظر موافقان خودداری کردهایم چون معتقد هستیم که این شرکتها با در دست داشتن رسانهها، هماندیشیها و مجلات به اندازه کافی از نقاط قوت آن سخنرانی کردهاند و بهتر است الان نگرشی انتقادانه را در پیش گرفت.
بازاریابی شبکه ای روشی است که تبلیغ و فروش محصولات در آن به وسیلهی شبکه ایی از مشتریان آن محصولات انجام میشود و هدف اصلی آن بنا به گفته مدافعان این سیستم حذف واسطههای تجاری نامطلوب از چرخه توزیع محصول و رساندن محصولات از تولیدکننده به مصرفکننده به کمک مصرفکننده است و این تعریف با تعریفی که از تجارت الکترونیک میشود یکسان نیست و نباید این دو را یک نوع فعالیت دید. تجارت الکترونیک به معنای استفاده از فنّاوری اینترنت در کسب و کار است.
ایراداتی که به این سیستم وارد است که در این جستار به آن میپردازیم .
- از نظر شرعی: برای اینکه معامله ایی جایز و سود آن حلال باشد دو شرط اساسی دارد, شرط اول این است که معامله از مصادیق تجارت یعنی داد و ستد باشد و شرط دوم این است که معامله از روی رضایت فرد باشد و اراده فرد مختل نشود و عدم وجود این دو شرط اساساً نافی حلال بودن معامله میشود. با توجه به این نکته هرگاه نتیجه فعالیت اقتصادی فرد یا جمعی مشروط و معلق به نتیجه دادن فرد یا جمع دیگر باشد و مسائل لایه به لایه بر یکدیگر مشروط شوند احتمال اینکه کوشش و فعالیت گروهی به هدر رود بسیار است, در واقع این سیستم جز در سایهی زیان دیدن کسانی برای سود بردن کسانی دیگر رشد نمیکند, خواه این رشد متوقف شود یا همچنان ادامه پیدا کند در تمامی اوضاع و شرایط سطوح پایینی زیانمند می شوند بدون وجود آنها نمیتوان حق دلالی خیالی را به سطوح بالایی داد .
همانگونه که گفتیم اکثریت قریب به اتفاق را زیانمندان تشکیل خوهند داد و سود برندگان در اقلیت هستند, یعنی اقلیت به ناحق صاحب مال و ثروت اکثریت می شوند و این کار در نزد اقتصاددانان به معامله صفری مشهور است چون سودی که عاید برخی میشود زیانی است که دیگران متحملش میشوند.
لازم است بدانیم که توقف هرم به هر صورت اجتنابناپذیر امری الزامی و حتمی است چرا که اشباع بازار و برخورد عرضه و تقاضا در سیستم بازار موجی این توقف می شود, بدان معنا که وارد شدن به این سیستم در واقع قماربازی است یعنی کسی که زودتر وارد شود میبرد و کسی که دیر وارد این هرم میشود بازنده است چراکه اگر فرد میدانست در سطوح بالایی قرار خواهد داشت برای وارد شدن به آن حاضر بود چندین برابر قیمت مطلوب پرداخت کند .
این است واقعیت غرر حرام ، چراکه شخص به امید ثروتمند شدن وارد سیستم میشود حتی اگر احتمال تحقق این امید بسیار هم ضعیف باشد .
با وجود این گونه تفاسیر، هنگامیکه سیستم و فلسفه اقتصاد اسلامی را نگاه میکنیم میبینیم که با روح اقتصاد اسلامی در تضاد است چراکه در اقتصاد اسلامی کسب سود به وسیله زیان دیگران و یا تقدم منافع قشری بر قشر دیگر حرام است .
اما شبهه ایی که طرفداران این سیستم به آن چنگ آویختهاند وجود محصول واقعی است که مشتری از آن منتفع میشود و در این صورت اگر هم هرم متوقف شود نمیتوان او را زیانمند بهحساب آورد .
اما این شبه از سوی خود بازاریابان این سیستم نقد میشود چرا که آنها هنگام بازاریابی این محصولات بر حق دلالی که از خلال پیوستن به سیستم عاید افراد میشوند تکیه میکنند به گونه ایی که تطمیع افراد با این حق دلالی خیالی آنان برای خریدن قانع میکند .
در حالت معمولی افراد سعی میکنند در قبال پرداخت مبلغی به محصولی (کالا یا خدمت) دست یابند، که موردنیاز آنها بوده و این محصول میتواند یکی از نیازهای آنان را برآورده نماید و درواقع خرید جهت کسب محصولی است و به دست آوردن آن، هدف از پرداخت وجه است. اما معمولاً افرادی که در این شرکتها خرید مینمایند جهت کسب پورسانت خرید میکنند و نه جهت خرید خود محصول ؛ اعضاء نیز محصولات شرکت را به کسانی میفروشند که برای آنان بازاریابی کنند تا زیرمجموعههایشان افزایش یابند و نه به کسانی که به منظور مصرف اقدام به خرید این محصول مینمایند، لذا چنانکه در جزوهی آموزشی شرکت QI آمده، شما محصولی خریداری نمیکنید، بلکه رابطهای را پیدا میکنید و پول را برای آن پرداخت مینمایید. قیمت محصولات فروشی در این ساختار (مطابق گفتهی خودشان و گفتههای فوقالذکر) باید کمتر از بازار سنتی یا حداقل مشابه قیمت آن باشد، چیزی که وجود ندارد. درواقع مشتری جنس یا خدماتی را خریداری میکند که به آن نیازی ندارد یا اگر به آن احتیاج دارد به دلیل انگیزهی شرکت در طرح، آن را با قیمت بالاتر از بازار عمومی خریداری میکند .
در تجارت عادی اگر شما از کیفیت محصول راضی نباشید و یا اینکه گمان کنید که سرتان کلاه رفته میتوانید کالا را پس دهید اما در این شرکتها بازپسگیری محصول وجود ندارد.
در این سیستم اشکال دیگر که وجود دارد این است که فعالیت تا بینهایت ادامه پیدا نمیکند سرانجام پایانی دارد و در نقطه متوقف خواهد شد هرگاه این شبکه متوقف شود افرادی که پایینترین طبقه هستند متضرر خواهند شد وعملا آن سودی که در جلسات پرزنت از آن سخن میگفتند محقق نخواهد شد. از جنبه عملی هم نیز هرم قبل از پیدا کردن تعدادی مطلوب متوقف خواهد شد زیرا ممکن نیست که بازار تعداد بیشمار از محصولات را پذیرا باشد.
در جهان بازاریابی چنین معروف است که هر تولیدکنندهای سقف مشخصی از فروش کالا را دارد حتی خود محصولات هم دارای چرخه عمر هستند و بعد از طی یک بازه زمانی به دوره افول خواهد رسید و در این حالت بازار به یک اشباع (saturation)میرسد و پس از آن فروش کالای اضافی دشوار خواهد بود و به تبع آن رشد نیز مشکل روبهرو میشود .
دستگاههای MLM از طریق توسعه هندسی رشد میکنند, به این ترتیب که شما ده نفر را جذب سیستم میکنید و آن ده نفر هم هرکدام ده نفر را جذب میکنند و این مسئله ادامه پیدا میکند, این سیستم غالباً به صورت یک قالب درختی نشان داده میشود –نگوییم "هرمی"!- با موانع و تبصرهها در مراحل مختلف.
مشکل در اینجا یک حساب ساده و استفاده از منطق و عقل است. تنها در مرحله سوم از این سیستم، هزار بازاریاب عضو آن هستند. در مرحله ششم، این تعداد به یکمیلیون نفر بازاریاب میرسد، که تصور میکنند میتوانند با فروش این محصول کسب درآمد کنند، اما به چه کسی؟! تمام شهر عضو سیستم هستند! و MLM تنها در حال گسترش است.
در واقع هدف بازاریابی هرمی فروش کالا و خدمات نیست، بلکه هدف جذب بازاریاب تازه ایی است تا آنها هم بهنوبه خود بازاریابهای دیگر را جذب کنند و چون این تسلسل امکان ادامه دادن تا بینهایت را ندارد این دور تسلسل باطل است و در یک نقطه به زیان عده ایی متوقف میشود.
خلاصهای از مشکلات ریشهای دستگاههای بازاریابی شبکه ای
1. سیستم بازاریابی شبکه ای به دلیل طراحی شان محکوم به شکست هستند، چرا که با استخدام بازاریابهای بیش از حد، بازار را اشباع میکنند.
2. برای بسیاری افراد، جاذبه حقیقی این دستگاهها ساختار هرمی آن است که با وجود یک کالا یا سرویس بهعنوان پوشش قانونی، به ظاهر تجارتی سالم جلوه میکند.
3. هزینههای اخلاقی که باید برای موفقیت در یک سیستم MLM پرداخت شود، بسیار سنگین و تاریک است و برای غالب مردم انجام چنین رفتارهای غیراخلاقی ممکن نیست.
4. دوستان و اقوام باید بهعنوان دوستان و اقوام دیده شوند، نه اهدافی برای سوءاستفاده در MLM!در واقع این سیستم دوستان و اقوام را کیف پول می بینند نه دوست و قوم.
5.بازاریابی شبکه ایی بازاریابی نوین و یا تجارت الکترونیک نیست، این نیرنگ و تدلیسی از جانب این شبکه هاست تا به این کار جلوه زیباتری بدهند.
امید است با توضیح تفصیلی عیبهای سیستم در این مطلب، افرادی که برای عضویت در این دستگاهها وسوسه شدهاند از چنین اقدامی خودداری کنند و درعین حال، امید است افرادی که بازهم اصرار بر انجام آن دارند، حداقل با دانستن این جنبه ها ، تلاش کنند در حد امکان از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری نمایند.
سخن آخر اینکه بنده به عنوان نویسنده این سطور وظیفه داشتم در این حجم عظیم تبلیغات مثبت، جنبههای منفی آن بیان کنم تا فردی که تصمیم دارد وارد این کار شود با آگاهی از مزایا معایب آن وارد شود .
عبدالباسط رستمی دانشجوی کارشناسی مدیریت دانشگاه کردستان
انتهای پیام/
برچسب ها :
بازاریابی شبکه ایمقالهدانشجودانشگاه کردستانمدیریت بازرگانیرستمیعبدالباسطنظرات کاربران :
جمال احمدی [جمعه 29 مرداد 1395 | 01:05] پاسخ
با عرض سلام:واقعا جای سوال داره که کسانی که در مورد بازار یابی شبکه ای نظر میدن از حرفهاشون معلومه که هیچ طلاعاتی در این مورد ندارن .اما اگه ممکنه درمورد بیمه و همه ارگانهای که وجو د دارن نظر بدن که هرمی هستن یا خیر هنوز متاسفانه از ساختار و فعالیت هیچ اگاهی ندارن .بهتره کسای نظر بدن که در این مورد اطلاعات دارن نظر شخصی افراد به درد کسی نمی خوره و بهتر درمورد تجارت های جهانی اطلاعات کسب کنین wtoممنون
مظفر [دوشنبه 15 آذر 1395 | 08:02] پاسخ
به نظر من هم درآمد حاصل از بازاریابی شبکهای هیچ توجیه شرعی ندارد و حرام است و نوعی پولشویی است و فقط راهیست برای سرگرمی مردم و مشغول کردن اذهان عمومی...
دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
- بره میش وحشی به دامن مادر برگشت
- مشکل بازارچه سیف سقز مربوط به اقلیم کردستان عراق است
- سپاه هیچ نقشی در بستهشدن مرز سیف سقز ندارد/کسانی که بستن مرز را به سپاه ربط میدهند، بدخواه سپاه هستند
- پرداخت 83 میلیارد ریال وام اشتغال زایی به مددجویان کمیته امداد سقز/ 130 واحد مسکن مددجویی در مناطق محروم روستایی با همکاری قرارگاه خاتم الانبیاء احداث می شود
- جزئیات درگیری سپاه با یک گروهک مسلح در منطقه مرزی اشنویه
- بازارچه سیف مجددا بسته می شود/ محروم کردن شهرستان سقز از تجارت مرزی ادامه دارد
- رونق گردشگری محور توسعه روستاهای سقز
- مرگ پایان اختلاف پسر جوان با پدرش در سقز
- تقدیر و تشکر سرپرست فرمانداری سقز از حضور مردم شریف شهرستان در راهپیمایی روز جهانی قدس
- خروش روزه داران سقزی در حمایت از قدس به روایت تصویر
- روز قدس، نماد وحدت و انسجام مسلمانان است
- مراسم احیای شب قدر در سقز + عکس
- امام خمینی(ره) درس آزادگی را در علم و عمل به دنیا آموخت
- براندازی نظام و دین اسلام از اهداف شوم دشمنان است
- رعد و برق و باران و تگرگ دوباره در راه کردستان
- رونق گردشگری محور توسعه روستاهای سقز
- 81 درصد واجدین شرایط در سقز کارت هوشمند ملی دریافت کرده اند
- نامه علمای اهل سنت به رهبر انقلاب در پی خروج آمریکا از برجام
- مسمومیت ۲۲۲ کردستانی بر اثر مصرف قارچ های سمی از ابتدای امسال
- رفع عطش در ماه رمضان با سادهترین روشها/ مصرف میوه در وعده سحر را از یاد نبرید
جمال احمدی [پنجشنبه 28 مرداد 1395 | 13:08] پاسخ
با عرض سلام:واقعا جای سوال داره که کسانی که در مورد بازار یابی شبکه ای نظر میدن از حرفهاشون معلومه که هیچ طلاعاتی در این مورد ندارن .اما اگه ممکنه درمورد بیمه و همه ارگانهای که وجو د دارن نظر بدن که هرمی هستن یا خیر هنوز متاسفانه از ساختار و فعالیت هیچ اگاهی ندارن .بهتره کسای نظر بدن که در این مورد اطلاعات دارن نظر شخصی افراد به درد کسی نمی خوره و بهتر درمورد تجارت های جهانی اطلاعات کسب کنین wtoممنون