گزارش اختصاصی/

تنبیه؛ گران‌ترین و کم اثرترین شیوه یادگیری واصلاح رفتار

با شروع فصل امتحانات دانش آموزان ودانشجویان، دوباره مباحث آموزشی و فرهنگی در تربیت فرزندان و در تدریس آن ها در جامعه برجسته می‌شود ؛موضوعی که نیاز است به صورت پایه ای روی آن کار کرد...

به گزارش خبرنگار گولان سقز، با شروع فصل امتحانات دانش آموزان و دانشجویان، دوباره مباحث آموزشی و فرهنگی در تربیت فرزندان و در تدریس آن ها در جامعه برجسته می‌شود؛ موضوعی که نیاز است به صورت پایه ای روی آن کار کرد.

انسان ها با هم متفاوتند و هر فردی از ویژگی‌های خاص خود برخوردار است و اصولا تفاوت‌های فردی و هویت شخصی، اساس و مبنای روان شناسی هستند. خلقت الهی به گونه‌ای است که همه انسان ها در نیکوترین هیأت و متفاوت از هم آفریده می شوند و نمی توان دونفری را یافت که از هر جهت مثل هم باشند. لذا با توجه به اصل مسلم تفاوت های فردی، هرگز نباید دو انسان را یکسان پنداشت و از آن ها انتظار واحدی داشت.
 بنابراین توجه به تفاوت های بین فردی (تفاوت‌های کودک با دیگران ازجهات مختلف  متفاوت بودن رغبت ها، استعدادها و توانایی های کودک در زمینه‌های گوناگون) و بها دادن به میزان تلاش و همت بچه‌ها از اهم وظایف و مسئولیت های اولیای مربیان متعهد است.
واقعیت این است که ریشه اصلی افت‌ تحصیلی دانش آموزان کشور و همینطور کردستان را می توان در توجه نکردن به تفاوت های درون فردی و بین فردی جست و جو کرد. منظور از افت تحصیلی، به معنای دقیق آن، این است که فاصله قابل توجهی بین توان و استعداد بالقوه و توان بالفعل فرد در فعالیت های درسی و پیشرفت تحصیلی مشهود باشد. اگر چه این تعریف می‌تواند همه کسانی را که به دنبال شکست های پی در پی تحصیلی از تحصیل عقب مانده و به اصطلاح تجدید و مردود می شوند در برگیرد، اما مفهوم افت تحصیلی تنها در رفوزگی و شرکت در امتحانات مجدد خلاصه نمی شود و می تواند شامل هر دانش آموز و دانشجویی شود که پیشرفت دانشگاهی او کمتر از توان بالقوه و مورد انتظار اوست.

عوامل موثر در افت تحصیلی
 به طور کلی محرومیت‌های محیطی و کمبود محر ک های رشد ذهنی و اجتماعی از عوامل مهم تر در افت تحصیلی کودکان و نوجوانان است. در کنار فقر فرهنگی و محرومیت های محیطی، شرایط اقتصادی- اجتماعی حاکم بر جامعه نیز در چگونگی تبلور انگیزه های رشد و پیشرفت یا افت تحصیلی دانش آموزان نقش بسزایی دارد. بدون تردید افت تحصیلی در شرایط بحرانی مانند وقوع حوادث طبیعی پی در پی، وجود فشارهای اقتصادی، بی ثباتی اجتماعی، نا آرامی‌ها، آشوب‌های اجتماعی، جنگ و ..... بیشتر پدیدار می‌شود.

شرایط آموزشی و امکانات مطلوب تحصیلی
 نبود امکانات و تسهیلات مطلوب آموزشی یکی دیگر از عوامل موثر در افت تحصیلی دانش آموزان است. کمبود معلمان مجرب، تراکم جمعیت کلاس، فشردگی برنامه های درسی، دایر نبودن رشته های تحصیلی مختلف و سختی رفت وآمد از عوامل قابل توجه در ایجاد افت تحصیلی است.

شرایط فیزیولوژیک فراگیران
 شرایط فیزیولوژیکی دانش آموزان از جمله عواملی است که عمدتا در بررسی علل افت تحصیلی مورد غفلت واقع می شود. تغذیه نامناسب، حضور مستمر در مدرسه و کلاس درس در شرایط گرسنگی ، تحمل دردهای مزمن، بی خوابی و کم خوابی های مکرر، خستگی‌های مفرط، معلولیت های فاحش عضوی و به خصوص ضعف بینایی و شنوایی از مهم ترین عوامل فیزیولوژیک افت تحصیلی است.

شرایط روانی- حرکتی
درصد قابل توجهی از دانش آموزان دچار اختلالات روانی- حرکتی هستند. اختلالات روانی - حرکتی مانند تیک های پی در پی، انواع مختلف صرع، لکنت زبان، کنترل نداشتن بر ادرار،کم مهارتی و وسواس از جمله عوامل موثر در افت تحصیلی به شمار می آید. همچنین اختلالات رفتاری یا سازش نایافتگی های رفتاری  در میان  کودکان و نوجوانان که افت تحصیلی دارند دیده می شود که به مراتب بیشتر از دانش آموزان عادی است.

شرایط عاطفی وروانی

  در کنار عواملی که به آن ها اشاره شد، شرایط عاطفی و روانی دانش آموزان را می توان به عنوان اصلی ترین عامل پیشرفت یا افت تحصیلی و کم آموزی دانست . بسیاری از دانش آموزان با اینکه از بهره هوشی بالاتر از متوسط و ظرفیت یادگیری قابل توجه برخوردارند ، اما صرفا به دلایلی از قبیل فقر عاطفی ، انگیزه ناکافی، نداشتن پیشتکار، فقدان اعتماد به نفس، ناتوانی در ابزار وجود، کم داشتن احساس خود ارزشمندی ، کم رویی، نداشتن نگرش مثبت و قوی برای زندگی وتعارض روانی و غیره دچار بی رغبتی تحصیلی شده و نمی توانند پیشرفت تحصیلی مطلوب داشته باشند. این قبیل بچه ها نیازمند تقویت اعتماد به نفس و انگیزه و شناخت درمانی هستند تا در حوزه شناختی آن ها نگرشی مثبت و مولد نسبت به خود و محیط اطراف به وجود بیاید و از انگیزه غنی برای تلاش بیشتر و ظاهر ساختن استعداد‌های بالقوه برخوردار شوند.

اساسی ترین مساله در ارتباط با کودکان و نوجوانانی که به گونه ای دچار کم آموزی و افت تحصیلی می شوند این است که اولیا و مربیان با اطمینان به سلامت جسمانی و بهداشت روانی آنها تلاش کنند برانگیختگی عاطفی– روانی بیشتری در آن ها به وجود آورند . ناکامی های مکرر، دست نیافتن به خواست ها، شکست های پی در پی و کم توجهی یا بی توجهی والدین یا معلمان می‌تواند اثری عمیق در شرایط عاطفی آن ها به جا گذاشته و علاقه به تحصیل را در آنان به حداقل برساند.

تشویق و تنبیه از عوامل موثر در یادگیری
بدون تردید تشویق و تنبیه از مهم ترین عوامل موثر در یادگیری به شمار می آید. چرا که انسان اصالتا موجودی است تشویق پذیر و تنبیه گریز. از این رو تشویق و تنبیه دو اهرم بسیار مهم برای کنترل، تعدیل و تقویت رفتار انسان است و ما در زندگی روزمره ، همواره به طور مستقیم یا غیر مستقیم ، آگاهانه و ناآگاهانه به گونه ای از سوی دیگران مورد تشویق ویا تنبیه قرار می گیریم. اما آنچه که در اینجا بیش از هر چیز دیگر مورد توجه است بهره گیری از نقش موثر تشویق و تنبیه در فرایند یادگیری و کنترل  رفتار به صورت از پیش طراحی شده و با برنامه است . استفاده نادرست و نابجا از تشویق و تنبیه ، نه تنها نمی تواند در دراز مدت موثر واقع شود، بلکه ممکن است آثار نامطلوب و سوئی نیز به همراه داشته باشد. به خصوص زمانی که رفتار تشویقی ما متاثر از احساسات و هیجان های زود گذر و تنبیهی که اعمال می کنیم برخاسته از خشم و عصبانیت و برآشفتگی روانی ما باشد.

مكث
اولیا با ابزارهای تشویقی خود را مسلح کنند
تشویق رفتار مطلوب بچه ها، موثرترین عامل در یادگیری و اصلاح رفتار است. پس شایسته آن است که اولیای متعهد و مربیان دلسوز در هر شرایطی خودشان را به ابزارهای تشویقی مسلح کنند. بیایید یاد بگیریم به جای بدبینی‌ها، انتقادهای مخرب، تهدیدها و تنبیه ها همواره نقاط مثبت افراد را مدنظر قرار دهیم و مشوق آنان باشیم. چه بسا درسایه توجه به شخصیت و رفتار مثبت دیگران و تشویق رفتارهای مطلوب آن‌ها، شرایط اصلاح رفتارهای نامطلوب یا سازش نایافته آن ها نیز فراهم شود . یادمان باشد که تنبیه، گران‌ترین ودر عین حال کم اثرترین وسیله یادگیری و اصلاح رفتار است.

انتهای پیام/

برچسب ها :

نظرات کاربران :

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام	*
کد امنیتی