تاریخچه موسیقی کُردی؛

طنین آواز اصیل ایرانی در موسیقی بِکر کُردستان

موسیقی کردستان، جزء غنی ترین و زیباترین موسیقی های محلی ایران به شمار می رود و این موسیقی زیبا ریشه ای محکم در فرهنگ و زندگی مردم کردستان دارد بطوریکه در بیشتر مراسم ها اعم از عزا و شادی از آن استفاده می کنند.

به گزارش گولان سقز به نقل از کُردتودی، موسیقی کردستان، جزء غنی ترین و زیباترین موسیقی های محلی ایران به شمار می رود و این موسیقی زیبا ریشه ای محکم در فرهنگ و زندگی مردم کردستان دارد بطوریکه در بیشتر مراسم های مذهبی، حماسی، رزمی، جشن و سرور از آن استفاده می کنند.

 
مردم کردستان، موسیقی را جزیی از زندگی خود می دانند بطوریکه جوان و نوجوان و پیر با آن به اُنس گرفته و ریشه در عمق وجود دوانیده است.
 
موسیقی این منطقه با توجه به اینکه در همسایکی کردستان عراق قرار دارد، با موسیقی آنجا هم ریشه است و به دو صورت "موسیقی بدون ساز" و "موسیقی با ساز" است.
 
موسیقی بدون ساز
موسیقی بدون ساز، موسیقی ای است که بدون آلات موسیقی و تنها با کلام است و بصورت مرثیه و یا به شکل ریتمیک خوانده می شود.
 
محتوای اشعار آن در ارتباط با شرح حال افراد و یا توصیف مسائل عاطفی، هنری، اقتصادی، سیاسی و یا دلبستگی به کسی یا چیزی است، که به این نحوه اجرای موسیقی "هوره" گفته می شود.
 
هر روستا و هر بخش بر اساس سنت و رسم و رسومات خود، هوره ی مخصوص به خود را داراست و دارای دو قسمت است؛ "هوره ارکوازی"، که مسائل پیش گفته در آن بازگو می شود و "هوره مور" یا به اصطلاح "لاواندن" که در توصیف شخص از دست رفته سروده می شود.
 
موسیقی با ساز
محتوای اشعار موسیقی با ساز فرق چندانی با اشعار موسیقی بدون ساز ندارد و تنها اشعار آن به شکل ریتمیک تر خوانده می شود بطوریکه خواننده سعی می کند کلام خود را با آهنگ موزون و هماهنگ کند.
 
ساخت سازها در ارتباط با شرایط سنتی مردم آن منطقه شکل میگیرد و برای ایجاد ساز و آهنگ، از وسایلی ساده همچون نی یا زلع، ساز( سُرنا ) و دُهُل استفاده می کنند.
 
قدمت موسیقی کردستان را می توان به دو دوره تقسیم کرد؛ دوره موسیقی باستانی، دوره موسیقی ملودیک.
 
موسیقی باستانی دربرگیرنده طیف وسیعی از موسیقی، شامل هوره، مور، لوره، سیاوجمانه، سیاه چوبی، و نغمه های سماعی-سنتی است.
 
ترانه های ملودیک که از اشعار هجایی و گاهی عروضی تشکیل یافته است شامل ترانه هایی همچون مقام "صمدلچکی"، "مقام ویسی"، و مقام "صمد مسگری" می باشد.
 
در کردستان موسیقی هر منطقه با منطقه دیگر متفاوت است مثلا موسیــــقی کُردهای منطقه "مکری" و منطقه "بادینانی" تا حدودی تحت تاثیر موسیقی تُرک ها وآشوریها است ولی موسیقی "اورامان" و کردستان مرکزی کاملا بکر و اصیل باقی مانده است.
 
در بخش شمالی منطقه کردستان مانند میاندوآب، مهاباد و اشنویه، موسیقی از وزن و مایه دیگیری برخوردار است زیرا آمیخته شدن زبان کُردی و تُرکی در این منطقه، تاثیر زیادی بر موسیقی آن نهاده است.
 
از این مناطق به سمت جنوب، یعنی سقز، بوکان، سردشت و سنندج،  موسیقی شکل دیگری بخود می گیرد چنانکه حالت رزمی خود را آشکار می سازد.
 
ریتم موسیقی شهرهای هم مرز عراق دگرگونی فراوانی می یابد، ریتم آهنگها بیشتر عربی بوده که با اشعار کُردی خوانده می شود، از این نمونه می تــوان کارهای نجم الدین وکریمان کابان را نام برد.
 
انواع گسترده موسیقی کـُــردی از جمله هوره، شمشال، بیت، سیاوچمانه، ضرب ودوزله و... از گنجینه های موسیقی مقامی ایــران محسوب می شوند و مقام های آن نغمه های دوران کهن وعصر باستان را در خود نهفته دارند.
 
مقامهای اصلی موسیقی دوزله وضرب عبارتند از :
 گه ریان، پشت پا، فه تاح، فه تاح پاشایی، له بلان، خان امیری، سی جار، شه لان درسی جار، ره نگی، چی پی، سه قزی، مه ریوانی، مه کریانی، لری ومهابادی ها.
 
سازهای کردستان
سازهای کردستان شامل سازهای ضربی (کوبه ای)، سازهای بادی و سازهای زهی است.
 
سازهای ضربی شامل دف، دایره، دهل، طاس و دوطبله می باشد، سازهای بادی شامل نی دوزله، شمشال، نرمه نای (بالابان)، سورنا (تایه) است و سازهای زهی شامل تنبور، تار و کمانچه می باشد.
 
هنر، تجلی عشق در نهاد آدمی از همان ابتدای خلقت بوده است و موسیقی به عنوان یکی از شاخه های هنری در منطقه کردستان جایگاه رفیعی دارد.
 
عمده آواها و هنر موسیقی ایرانی ریشه در موسیقی کُردی دارد و وجود ذوق و استعداد سرشار در هنرمندان آن، نمایانگر فرهنگی بودن استان کردستان است.
 
انتهای خبر/

برچسب ها :

نظرات کاربران :

دیدگاه های ارسالی شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد.
پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.

نام	*
کد امنیتی